چرخه دمینگ از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا

به گفته دکتر ماکان اریا پارسا چرخه دمینگ واژه ای است که در اغلب آموزش های بهبود کسب و کار با آن مواجه می شوید اما سوال اینجاست که معنی دقیق این واژه چیست؟

آیا تا به حال برای شما پیش آمده که محصولی بخرید و استفاده از آن حس رضایت بخش و دلپذیری به شما دهد؟ این حس رضایت قطعا به دلیل دنبال کردن مراحل و قانون هایی میباشد که برای حفظ کیفیت محصولات و خدمات یک کسب و کار انجام شده است. این قوانین همگی بخشی از واحد های کنترل کیفیت کمپانی ها هستند. سالها قبل فردی به نام آقای دمینگ، سلسله قوانینی را به نام چرخه deming خلق کرد. او در بیانیه خود مدعی شد که با استمرار و پیگیری این قوانین شما میتوانید استاندارد ها و کیفیت یک کمپانی را ارتقا دهید. در ادامه این متن می خواهیم با مراحل چرخه دمینگ و هر آنچه که باید درباره آن بدانید، آشنا شویم.

چرخه دمینگ یا PDCA چیست؟

چرخه deming یا (plan-do-check-act) که به صورت مخفف PDCA خوانده میشود، چهار مرحله یا تکنیک متفاوت برای حل مشکلات و بهبود عملکرد یک سازمان است. دکتر ادوارد دمینگ که یکی از پیشگامان معروف کنترل کیفیت و نویسنده کتاب 14 نکته دمینگ میباشد، در سال های 1950 میلادی این تکنیک را رواج داد. او فرآیند 3 مرحله ای خطی شوهارت را به یک دایره و چرخه چهار مرحله ای تبدیل کرد که امروزه به عنوان چرخه دمینگ یا PDCA میشناسیم.

مراحل چرخه دمینگ

همانطور که پیشتر اشاره کردیم چرخه deming از چهار مرحله  plan-do-check و act تشکیل شده است. در ادامه هر یک از این مراحل را بررسی خواهیم کرد.

• PLAN (برنامه ریزی): در این مرحله شما به عنوان صاحب کسب و کار به بررسی وضعیت فعلی خواهید پرداخت و سعی میکنید که ماهیت مشکل را به صورت کامل درک کرده و به آن آگاهی پیدا کنید. برای این کار باید برنامه ریزی دقیقی داشته باشید. همچنین باید عواقب و نتایجی که ممکن است بوجود بیاید را بررسی نمایید.
• DO (عمل کردن): بررسی و شناسایی مشکلات یک سازمان با تجزیه و تحلیل داده ها و ارائه راه حل ها امکان پذیر است. شما باید تغییرات را در مقیاس کوچک عملی کنید تا اگر آن راه حل با مشکلاتی مواجه شد یا آن طور که انتظار میرفت عمل نکرد، بتوانید آن را تغییر دهید.
• Check (بررسی کردن): در این مرحله از cycle deming شما با نظارت بر تاثیر راه حل ارائه شده، نقاط ضعف و قوت آن را بهتر درک خواهید کرد. شما باید در حین اجرای راه حل بررسی کنید که هدف نهایی پروژه برآورده شده باشد. حتی پس از اتمام پروژه، باید دبل چک انجام دهید تا کاملا مطمئن شوید که راه حل اجرا شده در جهت بهبود عملکرد و موفقیت سازمان بوده یا خیر.
• ACT (انجام دهید): در آخرین مرحله چرخه deming شما باید راه حل ها و توصیه های ارائه شده از طرف تیم ها را اجرا کنید. با اجرای راه حل ها شما میتوانید تصمیم بگیرید که آن راه حل موثر است یا نه. در نهایت می توانید انتخاب کنید که شیوه های ارائه شده در استانداردهای سازمان ادغام شوند یا باید از نو به آنها فکر کرد. اگر تصمیم بگیرید که شیوه ها را تغییر دهید باید از نو وارد چرخه شده و مراحل را تکرار کنید.

مهمترین مزایای چرخه دمینگ

PDCA سالهاست که به عنوان یک چرخه مفید برای ارتقا و پیشرفت کسب و کارها استفاده میشود. بر باور دکتر ماکان آریا پارسا استفاده از این تکنیک مزایای بسیار زیادی را برای کمپانی ها به همراه خواهد داشت که در ادامه به 3 عدد از مهمترین مزایای آن اشاره خواهیم کرد:

ارتقای مستمر کسب و کارها

همانطور که پیشتر اشاره کردیم، PDCA یک چرخه تکراری است. تکرار این چرخه باعث میشود که کاربران تشویق به بهبود مستمر و طی کردن مداوم این چرخه نمایند. از نظر دکتر ماکان اریا پارسا ویژگی کلیدی این تکنیک آن است که مدیران کسب و کارها را ملزم به پیگیری و تعهد به آن میکند. چراکه چرخه deming یکبار مصرف نیست و میتوان آن را بارها استفاده کرد.

انعطاف پذیری بالا

چرخه دمینگ را میتوان در انواع سازمان ها، کسب و کارها و کمپانی ها فارغ از حوزه کاری و موضوع فعالیت استفاده کرد.

ساده و قدرتمند

ایده و مراحل چرخه بسیار ساده هستند و به راحتی میتوان آنها را درک کرد. همچنین ابزار های مورد نیاز برای اجرای آن نیز بسیار ابتدایی و در دسترس میباشند. با این حال نتایج و راه حل هایی که از طریق چرخه deming به دست می آیند می توانند تاثیر چشمگیر و منحصر به فردی روی عملکرد سازمان یا کمپانی بگذارند.

چرا دانستن چرخه دمینگ اهمیت دارد؟

به اعتقاد دکتر ماکان آریا پارسا نه تنها دانستن و آگاهی به چرخه deming یا PDCA مهم است، بلکه اجرا و بنیان گذاری آن در سازمان ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار میباشد. در ادامه به دلایل اهمیت این چرخه در کسب و کارها اشاره خواهیم کرد:

• سازمان ها و صاحبین کسب و کارها باید بدانند که تمامی عملکرد های یک کمپانی قابلیت این را دارند که بهتر از قبل شوند. چرخه deming ابزاری مناسب برای آغاز مسیر پیشرفت به صورت مستمر خواهد بود.
• چرخه deming یک تکنیک و متد نوشته شده و به اثبات رسیده است. در واقع زمانی که ابزار های لازم برای شروع مسیر پیشرفت همین حالا وجود دارند، دیگر نیازی نیست که آنها را دوباره از ابتدا خلق کنید.
• با استفاده از این تکنیک، تغییرات سریع اتفاق می افتند و راه حل ها در جهتی اجرا میشوند که در نهایت به نفع کمپانی و سازمان تمام شود.

در ادامه به تعریف deming cycle با مثال خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

چرخه دمینگ با مثال

یکی از مزایای deming cycle تنوع آن در صنایع مختلف است. با توجه به صحبت های دکتر ماکان آریا پارسا این تکنیک را میتوان در سازمان های مختلف با هر کاربردی استفاده کرد. برای مثال یک کمپانی تولیدی بزرگ، گزارش هایی را مبنی بر آسیب های فیزیکی برای اپراتورهای لیفتراک در قسمت انبار دریافت کرده است. این کمپانی به سرعت از PDCA برای شناسایی دلایل این اتفاق استفاده میکند.

اولین راه حل های ارائه شده استفاده از محافظ های فیزیکی برای کاهش آسیب به بدن اپراتور ها بود. متاسفانه آسیب های فیزیکی به خصوص آسیب های چشمی با وجود محافظ ها ادامه داشت. کمپانی مراحل چرخه deming را مجدد طی کرد با اطلاع به اینکه محافظ های فیزیکی برای همه کارکنان کاربردی نبوده است. در بررسی ثانویه مشخص شد که مشکل از پریدن اجسام هنگام کار با لیفتراک میباشد.

از همین رو توصیه شد که روی لبه های بلند کننده لیفتراک پلاستیک های نگهدارنده نصب شود تا از پرت شدن اجسام و آسیب جلوگیری شود.

در مرحله آخر، چرخه دمینگ ثابت کرد که بسته بندی صحیح کالاهایی که قرار است با لیفتراک بلند شوند، بهترین راه برای حل مشکل آسیب فیزیکی چشم اپراتورهای لیفتراک میباشد. این مشکل حل شد و در نهایت دیگر گزارشی از آسیب فیزیکی وجود نداشت.

این مطلب ادامه دارد… .